Những điều cần biết về trần lãi suất

Trần lãi suất là gì? 

Trong tiếng Anh, trần lãi suất được gọi là Interest Rate Ceiling, đây là mức lãi suất tối đa mà người vay sẽ phải chịu đối với bất cứ một khoản vay nào. Hay hiểu theo cách đơn giản thì trần lãi suất là giới hạn số tiền lãi tối đa mà người cho vay có thể tăng lên, trần lãi suất sẽ được xác định trong những điều khoản của hợp đồng cho vay, chức năng chính của trần lãi suất là để ngăn không cho lãi suất vượt qua mức đã được ngân hàng quy định.  Trần lãi suất sẽ bảo vệ cả người tiêu dùng và phía ngân hàng, ngăn chặn tình trạng lạm dụng vay có thể xảy ra. Khái niệm trần lãi suất bắt nguồn từ luật cho vay nặng lãi cổ đại, nên đã được đưa ra để bảo vệ người tiêu dùng tránh phải trả một mức lãi suất quá cao. 

Lợi ích chung

- Khi ngân hàng hay tổ chức tài chính thực hiện việc tăng lãi suất thì trần lãi suất sẽ bảo vệ người đi vay không phải đối mặt với trường hợp tiền lãi tăng một cách đột ngột và tăng vọt lên mức quá ngưỡng. Chính điều này sẽ giúp cho người vay cân đối, tính toán được khoản tiền hàng tháng mà họ sẽ phải bỏ ra để chi trả. Bên cạnh đó, trần lãi suất còn hỗ trợ việc giữ cho tổng chi phí lãi vay của mỗi người được giữ ở một mức nhất định nằm trong tầm kiểm soát. 

- Ngân hàng hay các tổ chức tín dụng cũng sẽ được hưởng lợi từ việc sử dụng lãi suất trần bởi điều này có thể hạn chế tối đa khả năng vỡ nợ của người vay, tạo điều kiện để họ có thể trả lãi đúng thời hạn. Tuy nhiên, trong một số thời điểm người cho vay cũng sẽ phải chịu thiệt vì mức lãi suất trần quy định không cao. 

Ví dụ, khi anh A vay một khoản được áp dụng trần lãi suất trong thời gian trọn đời là 5%. Điều này đồng nghĩa với việc tổng giới hạn mà lãi suất có thể tăng hoặc giảm so với mức cố định không được vượt quá con số 5% đã thỏa thuận lúc ban đầu. Ví dụ, khoản vay áp dụng trần lãi suất hiện tại ở mức là 7% thì trong tương lai nếu như có sự biến động làm lãi suất tăng thì mức tối đa cũng chỉ có thể là 12% mà thôi. 

Trần lãi suất hoạt động như thế nào?

Trên thị trường hiện nay các khoản thế chấp có lãi suất điều chỉnh là sản phẩm sử dụng trần lãi suất phổ biến nhất. Các khoản thế chấp này có thể đưa ra các khoản lãi suất cạnh tranh hơn so với những sản phẩm khác. Song, mức lãi suất của nó có thể thay đổi theo tình hình của thị trường nên đây là một sản phẩm tài chính khá lý tưởng đối với những ai muốn tận dụng mức lãi suất thấp hơn. Tuy nhiên với tính năng lãi suất có thể điều chỉnh thì những người váy cũng có thể phải chịu một mức lãi suất cao hơn trong tương lai khi có sự thay đổi.

- Cũng giống như với tên gọi là khoản thế chấp có lãi suất điều chỉnh thì trong trường hợp này mức trần lãi suất đương nhiên sẽ có sự thay đổi trong những khoảng thời g gian khác nhau. Thời gian và giới hạn của những lần điều chỉnh này sẽ phụ thuộc vào tình hình thị trường, điều khoản kí kết trong hợp đồng. Mỗi lần điều chỉnh lãi suất sẽ có giới hạn nhất định: 

- Giới hạn điều chỉnh ban đầu: Đây là số tiền lãi suất tối đa có thể điều chỉnh trong lần đầu tiên. 

- Giới hạn điều chỉnh tiếp theo (điều chỉnh định kỳ): Đây là mức lãi suất tối đa mà mỗi lần điều chỉnh có thể đạt được sau lần điều chỉnh đầu tiên. Thông thường, mức giới hạn lãi suất này không vượt quá 2%. 

- Giới hạn điều chỉnh trọn đời: Đây là mức lãi suất tối đa có thể tăng so với mức cố định trong suốt thời hạn của khoản vay. Mức điều chỉnh giới hạn trọn đời được áp dụng chủ yếu là 5%.

Ưu và nhược điểm của trần lãi suất đối với người đi vay

Trần lãi suất được áp dụng đối với các khoản vay sẽ có những ưu, nhược điểm mà người vay cần phải xem xét, đánh giá một cách kĩ lưỡng để lựa chọn có nên vay hay không. Cần phải có sự cân đối hài hòa giữa ưu, nhược điểm của trần lãi suất vì việc vay là điều không thể tránh khỏi với những người làm kinh doanh. 

Ưu điểm:

- Giới hạn lãi suất tăng: Người vay sẽ không phải lo lắng về việc lãi suất điều chỉnh tăng quá mức giới hạn quy định trong hợp đồng lúc ban đầu. 

- Bảo vệ người đi vay khỏi những biến động lãi suất lớn hơn: Số tiền lãi mà người vay phải trả sẽ không vượt qua giới hạn dù cho lãi suất chuẩn có tăng đến đâu. 

- Có thể tận dụng mức lãi suất ban đầu thấp hơn thị trường: Người đi vay có thể tận dụng mức lãi suất ban đầu khi vẫn còn thấp để mua tài sản, sau đó bán tài sản đi để thanh toán tiền trước khi mức lãi bị thay đổi. 

- Ngăn chặn các hoạt động cho vay nặng lãi: Trần lãi suất được áp dụng là cách để ngăn chặn tình trạng cho vay nặng lãi hoạt động bất cập trên thị trường hiện nay. Do đó, nó có thể bảo vệ người đi vay khỏi những yếu tố bị lãi cao cắt cổ. 

- Giúp giảm thiểu rủi ro vỡ nợ: Trần lãi suất có thể không có nhiều biến động nên duy trì ở mức lãi thấp nhờ vậy mà người vay sẽ được hưởng nhiều quyền lợi hơn. 

Nhược điểm của trần lãi suất:

- Có thể tốn nhiều tiền lãi hơn: Trong trường hợp trần lãi suất được điều chỉnh kịch mức thì người vay sẽ phải chấp nhận trả số lãi cao hơn. 

- Số tiền thanh toán hàng tháng có thể thay đổi: Số tiền thanh toán hàng tháng có thể sẽ bị thay đổi thường xuyên chứ không giữ nguyên định mức ban đầu

Trần lãi suất là điều kiện hết sức cần thiết đối với người đi vay và các tổ chức tài chính, đồng thời, đây cũng là một cách để giữ được sự ổn định của tình hình kinh tế, ngăn chặn những hiện tượng cho vay nặng lãi, lạm phát xảy ra trên thị trường.