Đề xuất TP Hồ Chí Minh chưa áp dụng thuế nhà, đất thứ hai 

Theo Thanh Niên, nhằm tạo động lực mới để TP Hồ Chí Minh bứt phá, từ năm 2017 Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 54 với nhiều cơ chế đặc thù dành cho đầu tàu kinh tế phía Nam. Sau 4 năm thực hiện, thành phố này vẫn chưa đạt được kết quả như mong đợi do gặp nhiều vướng mắc. Đến cuối năm 2022, Bộ Chính trị thống nhất  cho TP Hồ Chí Minh tiếp tục thí điểm chính sách đặc thù. 

Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan cùng TP Hồ Chí Minh xây dựng dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54. Tuy nhiên hiện có nhiều ý kiến khác nhau giữa các bộ, ngành và cơ quan trung ương về một số cơ chế, chính sách lần đầu được TP Hồ Chí Minh đề xuất thí điểm và chưa có trong luật. Đặc biệt là quy định đánh thuế nhà, đất thứ hai trở lên. 

Cụ thể, tại dự thảo nghị quyết lần 3 vừa được trình Chính phủ, đã không còn đề xuất thí điểm cơ chế đánh thuế nhà, đất thứ hai trở lên tại TP Hồ Chí Minh. Thay vào đó, đề xuất tăng thuế suất thuế sử dụng đất nông nghiệp với đất ở không quá 5 lần thu hiện hành; đề xuất tăng thuế suất thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên, tuy nhiên không quá 2 lần hiện hành. Mức tăng thuế cụ thể sẽ do HĐND thành phố quyết định. 

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc đánh thuế cao với người sở hữu nhà, đất thứ hai tại TP Hồ Chí Minh sẽ tạo nguồn thu cho ngân sách của thành phố và kết quả thí điểm tại đây sẽ là cơ sở để xem xét mở rộng phạm vi áp dụng sau này cho các địa phương khác. Tuy nhiên, sau khi tham vấn ý kiến, Bộ nhận thấy còn nhiều quan điểm khác và bất cập về đề xuất này. 

Cụ thể, chính sách đánh thuế nhà, đất thứ hai không đảm bảo tính công bằng trong nhiều trường hợp. Ví dụ như người có một nhà, đất ở diện tích hoặc giá trị lớn không bị đánh thuế, còn đối với người sở hữu hai nhà, đất ở diện tích, giá trị nhỏ lại chịu mức thuế cao. 

Bên cạnh đó, việc chưa số hóa giấy tờ giao dịch bất động sản có thể trở thành kẽ hở để nhiều tổ chức, cá nhân lách thuế bằng cách cho người khác đứng tên. Do đó, việc đưa ra thí điểm đánh thuế cao với bất động sản thứ hai thời điểm này là chưa phù hợp. 

Nếu cơ chế này được áp dụng sẽ tác động đến thị trường, làm giảm nguồn cung và nhu cầu bất động sản tại TP Hồ Chí Minh. Trên thế giới hiện nay cũng không có nhiều quốc gia lựa chọn phương án đánh thuế cao với người sở hữu nhà, đất thứ hai trở lên. 

Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị chưa thực hiện chính sách này vào dự thảo nghị quyết thay thế cho Nghị quyết 54. 

Trước đó, tại dự thảo nghị quyết gửi Bộ Kế hoạch & Đầu tư hồi đầu tháng 2 và cuối năm 2022, TP Hồ Chí Minh từng đề xuất hai phương án tăng thu thuế nhà, đất mà người sở hữu không trực tiếp sử dụng hoặc bất động sản thứ hai trở lên. Thành phố sẽ hưởng 100% số thu tăng thêm từ khoản này và không dùng để xác định tỷ lệ phần trăm với các khoản thu phân chia giữa ngân sách Trung ương và địa phương.

Theo đánh giá của chính quyền TP Hồ Chí Minh việc thí điểm đánh thuế sẽ hạn chế đầu cơ bỏ hoang nhà, đất trong dự án bất động sản. Đồng thời sẽ là cơ sở xây dựng chính sách chung sau này. 

Ý tưởng đánh thuế bất động sản thứ hai nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ các chuyên gia. Bởi lo ngại thí điểm có thể thể tác động tới thị trường bất động sản của TP Hồ Chí Minh và tâm lý nhà đầu tư, trong bối cảnh thị trường “đóng băng” từ cuối năm ngoái tới nay.