6 tháng không bán được nhà vì lãi suất neo cao 

Lãi suất làm trì hoãn quyết định mua nhà

Ông Ngô Quang Phúc, Tổng giám đốc Phú Đông Group cho biết thị trường bất động sản đóng băng, thủ tục pháp lý, khó tiếp cận với nguồn vốn khiến người mua nhà ở không mặn mà. Theo chia sẻ của ông Phúc, nhóm khách hàng tiềm năng của công ty ông chủ yếu là người có nhu cầu ở thực, đã tích lũy được một phần tiền mua nhà, phần còn lại dự định mua trả góp nhưng với mức lãi suất thực tế lên đến 14%/năm thì khó ai chạm được đến giấc mơ an cư. "Mức này quá cao nên người mua chùn tay. Chi phí lãi vay lớn khiến người dân tạm gác nhu cầu nhà ở sang một bên", ông Phúc nói.

CEO Phú Đông cho rằng, người dân đành từ bỏ giấc mơ mua nhà do công việc bị ảnh hưởng, thu nhập giảm sút khi kinh tế khó khăn, trong khi đó lãi suất lại vượt khả năng chi trả. Điều này khiến nhóm khách hàng duy nhất còn nhu cầu mua nhà trên thị trường cũng trì hoãn quyết định mua nhà, thanh khoản trên thị trường cũng chững lại. Những dự án đầy đủ pháp lý, đủ giấy phép nhưng không bán được do lãi suất cao làm gián đoạn thị trường, gây khó khăn cho cả người mua và chủ đầu tư, không giúp dòng tiền luân chuyển trong nền kinh tế. 

"Các ngân hàng nên đánh giá lại để có lãi suất phù hợp cho khách hàng. Thông tin giảm lãi suất thời gian qua thực chất chỉ có tác dụng lớn về tâm lý nhưng chưa đi vào cuộc sống. Quan trọng là lãi suất cho vay cá nhân phải giảm mới góp phần cải thiện đầu ra cho thị trường bất động sản", ông Phúc nói.

Cũng có cùng quan điểm, ông Nguyễn Mạc Hoài Nam, Tổng giám đốc Công ty tư vấn Nam Phát xác nhận, dù giá bất động sản có giảm hơn so với thời điểm năm ngoái, chủ đầu tư cũng tung ra các chương trình chiết khấu, ưu đãi cho khách hàng có nhu cầu mua nhà để ở nhưng vẫn quyết định đứng ngoài thị trường vì lãi suất 14 - 15%/năm. Thông tin sẽ giảm lãi suất cho vay trong thời gian tới, nhưng thực tế người mua vẫn chưa thể tiếp cận với vùng lãi suất thấp. Người mua cho rằng, dù có giảm lãi suất cho vay thêm 1 - 1,5% thì mức lãi suất 12,5 - 13% vẫn rất cao so với khả năng chi trả. 

Được biết top 5 công ty bất động sản có dự án tại TP Hồ Chí Minh, Nhơn Trạch, Biên Hòa, Bình Dương, Long An trong 6 tháng kể từ quý IV/2022 và quý I/2023 lượng nhà bán được đã sụt giảm mạnh 80 - 90%. Các chương trình khuyến mại của chủ đầu tư không đủ sức kích cầu, người mua thì chê lãi vay cao trong bối cảnh thị trường bất động sản đóng băng. 

Phó tổng giám đốc của một công ty bất động sản đang phát triển dự án nhà ở tại TP Thủ Đức cho biết, thị trường hiện nay rất trầm lắng, chỉ còn nhóm khách hàng có nhu cầu ở thật nhưng số lượng cũng rất ít, đã ít rồi còn hiếm do vướng bài toán lãi suất. Nhóm khách hàng thuộc tầng lớp trung lưu đi xem dự án thường chỉ đủ khả năng mua nếu được vay 60% giá trị bất động sản từ ngân hàng. Thực tế thì tổng tiền lãi vay và nợ gốc người mua phải trả chiếm hết một nửa thu nhập của cả gia đình nên ý định mua nhà bị tạm dừng. 

Trong báo cáo thị trường TP Hồ Chí Minh và vùng phụ cận DKRA Group vừa công bố, trong quý I/2023 sức cầu về nhà ở giảm mạnh so với quý IV/2022. Các chủ đầu tư không chỉ mạnh tay chiết khấu nhiều mà còn kéo giãn lịch thanh toán nhằm kích cầu thị trường nhưng hầu như không có tác dụng, không thể cải thiện thanh khoản trong vài tháng qua. 

Dự báo quý IV/2023 thị trường khởi sắc

Tại hội thảo để khơi thông dòng vốn trong nước cho thị trường bất động sản, ông Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV cho rằng, mức lãi suất hiện nay “còn tương đối cao” và là vấn đề ảnh hưởng lớn tới bất động sản, bởi thực tế đã cho thấy lãi suất tăng thì bất động sản giảm tốc. 

Ông Lực đã chỉ ra nhiều lý do trong thời gian qua lãi suất cho vay tăng cao. Một là lạm phát cao hơn trung bình thế giới. Hai là kinh tế Việt Nam có nhiều rủi ro, theo các tổ chức quốc tế xếp hạng đầu cơ không phải đầu tư - vay nước ngoài ngoại tệ 6-7%. Ba là cho vay bất động sản thường kéo dài 10 - 12 năm (dài hạn) là rủi ro nên lãi suất phải cao hơn lãi suất huy động đầu vào. Bốn là chi phí giao dịch của nền kinh tế lớn (chiếm 25-30% so với chi phí ngành bất động sản). Ngân hàng khi cho vay cũng phải cân đối giữa lãi suất đầu vào và đầu ra.

Ông Lực dự báo lãi suất đang giảm và còn dư địa để tiếp tục giảm trong năm 2023. Với diễn biến này, quý IV năm nay thị trường bất động sản có thể sẽ dần cải thiện hơn hiện nay khi lãi suất giảm đáng kể.

Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, mặt bằng lãi suất năm 2023 cũng đang được Ngân hàng Nhà nước cố gắng kiềm chế dù vẫn sẽ ở mức cao so với giai đoạn 2016 - 2021. Nguồn vốn được ưu tiên lớn cho sản xuất, kiểm soát chặt chẽ vốn cho bất động sản. 

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam dự báo, lãi suất tiết kiệm có thể kéo giảm lãi suất cho vay. Mức giảm bao nhiêu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Với nhiều áp lực lạm phát tăng khi giá xăng, giá điện nhiều chi phí tiêu dùng khác vẫn tiếp tục tăng. Do đó, để lãi suất cho vay mua nhà hạ nhiệt và giảm về mức trên dưới 10% có thể sẽ cần thêm thời gian, ít nhất là phải chờ vào nửa cuối năm 2023. 

Đồng quan điểm, PGS.TS Phạm Thế Anh, chuyên gia kinh tế - vĩ mô, giảng viên Trường đại học Kinh tế Quốc dân nhận định mức lãi suất của Việt Nam đang ở mức đỉnh nhiều năm và sẽ trên đà đi xuống, tuy nhiên giảm nhanh hay chậm còn phụ thuộc quan điểm của nhiều nhà điều hành chính sách. 

Chuyên gia khuyến cáo, đối với những người mua nhà có nhu cầu vay vốn trong năm 2023 nên quan sát thêm trong 2 quý đầu năm và nắm bắt cơ hội trong 2 quý cuối năm. Dự kiến từ tháng 5, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dừng tăng lãi suất, lãi suất cho vay trong nước cũng bắt đầu giảm sẽ mở ra cơ hội cho người mua nhà. Tuy nhiên, với những rủi ro đang hiện hữu người mua nhà nên cân nhắc tỷ trọng vốn vay. Tỷ lệ an toàn của vay mua nhà là các khoản thanh toán không quá 40% thu nhập hàng tháng. Đối với nhà đầu tư, đây là thời điểm thích hợp cho cuộc đua đường dài, tuyệt đối không dùng đòn bẩy tài chính.