Chị Hoàng Thị Kim Dung – Giám đốc vùng, Genesia Ventures Việt Nam: Một trong những công thức để thành công trong nghề VC là "sức bền"

Làm việc ở Quỹ đầu tư trên 3 năm hầu hết là nữ giới

Có thể thấy, nghề VC đầu tư vào các công ty startup có tiềm năng phát triển lớn. Thành công của họ không nằm ở các chỉ số to - line như số thương vụ hay chức danh mà thực sự là nằm ở chỉ số bottom-line là những startup họ đầu tư  có thực sự mang đến thành công, tạo ra lợi nhuận đầu tư tài chính dành cho quỹ của mình. 

Chính vì thế, để có thể đạt được thành công ở trong nghề VC thì cần có những nguyên tắc và tố chất nhất định. Xét ở góc độ cá nhân thì chị Kim Dung tin: VC là người đáng tin cậy, nhiều năng lượng, đam mê và nhiệt huyết, trung thực, liêm chính; VC là người hỗ trợ, nhà sáng lập là người cầm lái; VC là người có kỹ năng nghe hiểu, đồng cảm xuất sắc; VC là người có khả năng tư duy độc lập, khả năng học tập cao từ đó họ có thể nhanh chóng hiểu các chiến lược kinh doanh của các startup; VC cần sự kiên nhẫn bởi vì họ hiểu rằng không có con đường tắt có thể dẫn đến thành công mà bền vững. 

Chị cũng nhận ra rằng, một trong những công thức để thành công trong nghề VC là sức bền ở trong đồng hành hỗ trợ startup. Đường dài mới biết ngựa hay. 

Giám đốc của quỹ chị, anh Takahiro Suzuki chia sẻ thống kê về những người làm ở VC Indonesia - đây là nơi anh đã dành 10 năm xây dựng sự nghiệp đầu tư của mình. 

Ông cũng cho rằng nữ giới có sự kiên nhẫn và trung thành hơn. Họ cũng đồng hành lâu dài với các startup đầu tư cũng như mong muốn đến ngày nhìn thấy được thành quả. 

Nam giới cũng có thể luôn tự tin và tỏa sáng trên mọi mặt trận, tuy nhiên cũng chính vì thế mà họ dễ là nạn nhân của hội chứng đối tượng chói sáng. Điều này cũng khiến cho họ dễ bị thu hút bởi những cơ hội công việc mới tưởng chừng tốt hơn công việc hiện đại. Kết quả, nam giới có xu hướng thay đổi công việc hay vị trí nhiều hơn nữ giới. 

Chị cũng tin những lợi thế của phụ nữ giúp cho họ có nhiều cơ hội thăng tiến ở trong nghề VC. Tuy nhiên, nơi họ đầu quân cũng cần phải thỏa mãn những điều cơ bản như: Cấu trúc thưởng phạt, thăng chức một cách rõ ràng, công minh cho mỗi VC dựa trên thành tựu đầu tư thực sự của họ; Tạo điều kiện cho mỗi VC tiếp cận được những cơ hội đầu tư và các nguồn lực từ quỹ để có thể hỗ trợ startup sau đầu tư một cách công bằng; Có nhiều bức tường chắn. 

Mẹ chị chính là người phụ nữ truyền thống, tần tảo, yêu thương chồng con. Vào những ngày đầu làm VC, mẹ đều đặn đọc các bài viết của chị để có thể hiểu hơn về nghề nghiệp của con gái. Vào năm 2020, mẹ chị chị đã nhận giải thưởng I-Star, ghi nhận bài viết của chị về lĩnh vực khởi nghiệp có giá trị lan tỏa tích cực.

Tuy nhiên sau thời gian hơn 4 năm làm nghề mà vẫn độc thân, mẹ của chị chuyển từ trạng thái ủng hộ sang phản đối. Mẹ chính là những người phản đối nếu như biết chị nhận bất kỳ lời mời phỏng vấn truyền hình hay là báo chí nào. Và thay vào đó, nếu như chị tham gia chương trình kiểu Bạn muốn hẹn hò thì mẹ sẽ cảm thấy thích hơn. Mẹ của chị thích chị dành nhiều thời gian làm việc, họp hành hay ngồi viết. Bà muốn đứng dậy ra ngoài kiếm người yêu. 

Mẹ không muốn chị tỏa sáng trong công việc, mẹ hiểu có một định kiến xã hội lớn đè nặng lên con gái. Vì thế nam giới sẽ ngại tiếp cận, tìm hiểu yêu đương. 

Nếu như chị COO của TechinAsia gần đây có chia sẻ quan ngại về vấn đề đầu tư ở trong khu vực còn thiếu các VC nữ làm quản lý trở lên thì chị tin rằng ở Việt Nam, chúng ta đang phải đối mặt với vấn đề lớn hơn đó chính là ít VC nữ có thể lập gia đình và vẫn tỏa sáng trong công việc đúng với tiềm năng của mình. Chính những định kiến xã hội mà những người phụ nữ làm VC đang phải âm thầm chịu đựng sự giằng xé của bài toán “chọn một trong hai” - đó là sự nghiệp hay gia đình.

Tiếp đến là rào cản gia nhập của nữ giới VC với hoạt động của các nhà sáng lập vốn phần nhiều đều là nam giới như là ăn uống hay thể thao. Trên thực tế, các hoạt động này đang là nơi tiếp cận nguồn thông tin có thể tạo lợi thế cho hoạt động đầu tư của họ. 

Phá bỏ mọi rào cản

Chị tin rằng có hai cách tiếp cận, khó và dễ hơn để có thể phá bỏ những rào cản này với nữ giới. Đầu tiên là đa dạng hóa. Cần phải gia tăng thêm số lượng nhà sáng lập là nữ giới được ủng hộ cũng như tham gia vào hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam. Cách đây ba năm, chị từng viết về những rào cản cần phải phá bỏ và hành trang cần có ở trên hành trình startup của phụ nữ Việt Nam. Tính thời sự của bài viết còn đó cho đến tận ngày nay, khi mà các nhà sáng lập nữ vẫn còn đang phải đối mặt với nhiều định kiến và rào cản, thậm chí là còn lớn hơn VC nữ rất nhiều. 

Chúng ta cũng cần thời gian và không gian cho sự can thiệp, hỗ trợ một cách mạnh mẽ hơn từ xã hội, cộng đồng cũng như gia đình để giúp cho nhà sáng lập nữ giới tự tin dấn thân, bứt phá trên hành trình khởi nghiệp của mình.

Thứ hai đó là VC nữ cần hỗ trợ và tham gia của đồng đội, đáng chú ý là đồng đội nam ở quỹ đầu tư. Chị cũng có một người đồng đội như thế đồng hành trong mỗi buổi họp ăn tối với đối tác cùng các nhà sáng lập. Chị cũng cảm thấy bản thân có điểm tựa an toàn về mặt tâm lý và giúp cho chị cảm thấy thoải mái hơn trong việc nói chuyện với các nhà sáng lập.

Được biết, vừa qua giám đốc Takahiro Suzuki của quỹ đã cùng với gia đình từ Indonesia đến thăm Việt Nam. Khi ăn tối thân mật với gia đình của anh thì chị đã chứng kiến được khoảnh khắc là một người chồng sâu sắc, chu đáo, người cha ân cần bên hai em bé của mình. 

Trong buổi tối đó, chị cũng đã thảo luận rất nhiều về gia đình và sự nghiệp. Chị cũng thẳng thắn chia sẻ với Takahiro về mong muốn được toàn vẹn cả hai điều quan trọng này ở trong cuộc sống giống như anh. Điều làm chị rất vui là anh am hiểu và ủng hộ nhiệt tình. 

Chị cũng đã có được sự ủng hộ và đồng hành cùng với các nam thần chiến hữu như thế. Để có thể chạy bền với nghề VC, là nữ giới thì chị luôn tin rằng mình cần phải xây dựng một hệ thống những người ủng hộ xung quanh. 

Cũng theo đó, lợi thế vào rào sản luôn tồn tại như hai mặt của đồng xu, điều quan trọng nhất là chúng ta cần phải biết thực sự mình mong muốn gì. Khi đứng trước câu hỏi phải chọn bên nào giữa sự nghiệp và gia đình và chị thường tự hỏi, tại sao không chọn cả hai nếu có thể?

Đáng chú ý, không dễ dàng gì để có thể có được cả hai thứ với phụ nữ nói chung. Cá nhân của chị luôn tự nhắc nhở bản thân cần phải kiên nhẫn, chăm chỉ chuẩn bị xây dựng hệ thống hỗ trợ, nền tảng cần thiết, trau dồi kỹ năng quản lý hiệu suất và năng lượng cũng như thời gian của mình để có thể tiến gần đến trạng thái có được cả hai.